مقدمه
سلام خانم رییس.اینبار میخواهم توضیح دهم تفکر انتقادی چیست و چرا یاد گرفتن آن میتواند به مستقل شدن ما کمک کند.
ممکن است اسم این نوع تفکر شمارا به این فکر بیاندازد که یعنی قرار است نسبت به همه چی انتقاد کنم یا مخالف باشم ؟
خیر . شما قرار است به هر چیزی از دید منطق نگاه کنید وبیاموزید چگونه تنهایی بهترین تصمیم ممکن را برای خودتان بگیرید.
شاید فکر کنید گرفتن تصمیم که کاری ندارد.
البته شاید در بعضی‌ها اینگونه باشد ، اما کسانی را دیده‌ام که حتی نمیتوانند رنگ لباسشان را به تنهایی انتخاب کنند چه بسا که بخواهند تصمیم های بزرگتری از جمله پیدا کردن مسیر زندگی ، رها کردن یک رابطه عاطفی ، استعفا دادن از شغل فعلی ، مهاجرت و … را بگیرند.
ما همه به یادگیری این نوع تفکر برای بالا بردن کیفت زندگییمان احتیاج داریم و برای تبدیل شدن به یک خانم رییس پرقدرت بهتر است بتوانیم بهترین تصمیمات را برای خودمان بگیریم .
نکته : تفکر انتقادی اصلا موضوع سنگین و غیرقابل فهمی نیست .
اگر در مقالات دیگر آن را متوجه نشدید ، من در این مقاله به زبان ساده به شما تمامی نکات را خواهم گفت.
تفکر انتقادی چیست ؟
تفکر انتقادی یعنی اینکه شما بتوانید یک موضوع را از ابعاد و دید های مختلف بررسی کنید.
وقتی فردی به شما موضوعی را میگوید ، سریع تصمیم نگیرید و یا حرفشان را قبول نکنید .
ابتدا باید بتوانید تمام از تمام اطلاعات مغزتان ، هوش و دانسته های خود موضوع را بررسی کنید و موقعیت را شناسایی و تحلیل کنید و در نهایت منطقی‌ترین تصمیم را بگیرید.
تفکر انتقادی چیست ؟ (از نظر فلاسفه یونان)
فیلسوفان یونانی از جمله افلاطون ، تفکر انتقادی را توانایی آزمودن و تفکر در باره اندیشه ها و ارزش ها میدانستند.
تفکر انتقادی چیست؟ (از نظر ریچارد پاول)
تفکر انتقادی حالتی از فکر کردن راجع به هر موضوع ، محتوا یا مسئله است که فرد در آن کیفتیت تفکر خود را با بر عهده گرفتن ساختار های درونی تفکر و اعمال استانداردهای عقلانی برریو آنها بهبود میبخشد.
پس تا اینجا متوجه شدیم لازمه داشتن تفکر انتقادی ، فکر کردن عقلانی از هر بعدی نسبت به یک موضوع یا مسئله‌ای است.
ممکن است برایتان هنوز هم سوال باشد :
تا این لحظه متوجه شدیم که تفکر انتقادی چیست اما چرا تفکر انتقادی مهم است؟
بگذارید اول از اهمیت آن در زندگی شخصی بگویم.
با داشتن تفکر انتقادی شما میتوانید بهترین شغل را برای خود پیدا کنید.
در رابطه‌هایتان ، درست ترین تصمیمات را بگیرید .
مخصوصا زمان هایی که احساسات شما بسیار درگیر یک موضوع است ،تفکر انتقادی بهترین گزینه برای کمک به شماست.
همچنین در دنیای امروز ، میلیارد ها طرز تفکر و نظریات مختلف راجع به هر موضوعی وجود دارد.
آیا شما میخواهید چشم بسته آنهارا بپذیرید ؟ یا با استفاده از عقل و منطق و استقلال به تصمیم و دیدگاه مستقل خودتان برسید ؟
مطمئنم شما هم ترجیح میدهید از عقل و منطق خود در هر موقعیتی استفاده کنید.
چرا نیاز به یادگیری تفکر انتقادی هست ؟
مغز ما به طوری طراحی شده تا در مواقع مختلف کمترین استفاده از خود را بکند تا انرژی از دست ندهد و خسته نشود.
همچنین برای اینکه واقعیت های تلخ را نپذیرد ترجیح میدهد از کنار هر موضوعی بدون بررسی عبور کند.
حتما این موضوع را شنیده‌اید که میگویند مغز ما به تنبلی عادت کرده و واقعا نیاز است او را همانند یک کودک تنبل که از تغییر عادت هایش فرار میکند تعلیم و آموزش دهیم.
همه ما تا امروز اینگونه بزرگ شده‌ایم برای همین نیاز است به مغزمان تفکر انتقادی را یاد دهیم و این موضوع را برایش تبدیل به یک عادت کنیم.
فرد دارای تفکر انتقادی چه ویژگی هایی دارد؟
وقتی شما میدانید که تفکر انتقادی چیست و نگاهی بی‌طرف و منطقی به همه چیز دارید ، تصمیم های درستی برای خودتان میگیرید.
همین امر سبب بالا رفتن اعتماد به نفستان میشود و احساس قدرت درونیتان بیشتر میشود.
خصوصا زمانی که با گذر زمان به شما ثابت کند شما درست ترین تصمیم را گرفته بودید.
یکی دیگر از ویژگی های این افراد ، ریسک پذیری بالای آنها است .
وقتی اولین تصمیم را گرفتید و به نتیجه خوبی رسیدید ، سراغ تصمیم گیری های بزرگتر میروید.
این نکته را فراموش نکنید که هر تصمیم عواقبی هم دارد اما شما باید آن عواقب را از قبل بررسی کنید و بپذیرید.
دیگر ویژگی این افراد ، نگاه موشکافانه آنها نسبت به هر مسئله یا موضوعی‌ست.
اگر شما به آنها موضوعی را بگویید سریع آن را نمیپذیرند.
ممکن است سر تکان دهند اما مطمئن باشید در درون خودشان به دنبال دلیل و منطق و چرایی آن موضوع هستند و اگر به نتیجه درست ، دقیق و بی طرفی رسیدند آن موضوع را یا قبول میکنند یا خیر.
مزایای داشتن تفکر انتقادی
۱-گرفتن تصمیم های درست و منطقی
داشتن مهارت تصمیم گیری مقوله‌ای است که شما با داشتن تفکر انتقادی میتوانید به راحتی از پس آن بربیاید .
هرچه تصمیم های درست تری بگیرید روند زندگی شما رو به صعود خواهد رفت و کمتر ممکن است دچار اشتباه شوید.
حتی اگر هم تصمیمی که گرفته بودید با شکست مواجه شود ، شما یک قدم نزدیک تر به راه درست شده‌اید.
۲- پیشرفت در کمترین زمان ممکن
بدیهی است که هرچه شما بیشتر درباره موضوعی به بررسی جوانب مختلف آن بپردازید ، درصد خیلی کمی امکان دارد که شما انتخابی اشتباه داشته باشید.
حدس میزنید چه اتفاقی برایتان می‌افتد؟
دیگر اشتباه نمیکنید و زمانتان هدر نمیرود .
ممکن است بگویید خوب اشتباه باعث رشد ما میشود ، اما اگر شما بررسی های لازمه را از قبل انجام داده باشید دیگر لازم نیست آن تجربه هارا فقط با انجام اشتباه به دست آورید.
۳-صرفه جویی در وقت و انرژی
همانطور که بالاتر به این نکته اشاره کردم ، دیگر لازم نیست شما وقتتان را بیهوده هدر بدهید .
همچنین انرژییتان صرف تصمیم های بیهوده و مسیر هایی که اشتباه بوده‌اند نخواد شد.
۴- پیش بینی
یکی دیگر از مزیت های تفکر انتقادی این است که شما از قبل آماده هرگونه موضوعی هستید .
چون همه‌ی جوانب را بررسی کرده اید و قرار نیست شگفت زده شوید.
فرض کنید تصمیم گرفته اید مستقل زندگی کنید .
شما از قبل همه‌ی جوانب ، نظرات و دلایل خود را برای این تصمیم بررسی کرده اید و قرار نیست یکدفعه از تصمیمی که گرفته اید پشیمان شوید یا با دیدن یک سختی سریعا از مسیرتان جا بزنید.
پس شما پیش بینی کردن را میاموزید و برای همه چیز از قبل آماده اید.
۵-استدلال منطقی
این یکی از مزایایی است که من معتقدم به شدت برای ما خانم ها مهم و ضروری است .
اینکه بتوانیم فارغ از هرگونه احساساتی دلایلی را برای خود بیاوریم و منطقی به قضایا نگاه کنیم بسیار مهم است .
نگران نباشید.
شما با یادگیری تفکر منطقی و تمرین آن نیز به این توانایی دست پیدا خواهید کرد.
۶- توانایی حل مسائل
وقتی شما به بررسی موضوعات عادت میکنید ، توانایی شما در حل بسیاری از مسائل بالا میرود.
به راحتی برای حل آنها ، راه حل هایی پیدا میکنید وبعد به بررسی آنها میپردازید.
چطور تفکر انتقادی را در خود پرورش دهیم ؟
۱-مطالعه
هرچقدر اطلاعات شما در زمینه های مختلف بالاتر میرود ، پردازش داده ها و ایده ها برای شما بسیار راحت تر خواهد شد.
افزایش اطلاعات شما ، تفکر نقادانه شمارا افزایش خواهد داد زیرا به صورت ناخودآگاه شما موضوعات متفاوتی را مورد بررسی قرار خواهید داد.
به طور خلاصه بخواهم بگویم ،خواندن کتاب قدرت تجزیه و تحیلیل شمارا افزایش میدهد.
۲-مدیریت استرس
تصمیم گیری در همه اوقات ممکن است کار آسانی نباشد .
خصوصا در شرایطی که احساسات شما را درگیر میکند و ممکن است استرس شما بالا برود.
در این شرایط امکان تصمیم گیری منطقی و عقلانی کاهش میابد و در همین نقطه نیاز است که از مهارت مدیریت استرس خود استفاده کنید ، شرایط درونیتان را آرام کره و سپس یک تصمیم درست بگیرید.
۳-مشورت با دیگران
سعی کنید نظرات متفاوت دیگران را بشنوید و بدون قضاوت آنهارا بررسی کنید.
ممکن است بگوویید این موضوع چه تأثیری در تفکر انتقادی دارد؟
دیدگاه دیگران به شما کمک میکند راجع به یک موضوع دیدگاه‌های دیگری که ممکن است ناخودآگاه به آنها توجه نکرده بودید به داده های مغزتان اضافه شود.
و هرچه بتوانید بعد های بیشتری را درباره یک موضوع ، زیر ذره بین قرار دهید ، درصد تصمیم گیری درست شما بالاتر خواهد رفت.
۴-جرأت داشته باشید
خیلی از افراد به خاطر اینکه ترس از حل مسائل و حتی روبه رویی با آن را دارند ، بسیار برایشان سخت است که بخواهند خودشان را در دل مشکلات بیندازند .
از اینکه نتوانند مسئله‌ای را حل کنند و حتی شکست بخورند واهمه دارند.
پس افزایش جرأت یکی دیگر از عواملی است که شما به عنوان یک فردی به دنبال یادگیری تفکر انتقادی است ،باید داشته باشد.
به یاد داشته باشید ،
این موارد میتوانند در این مسیر به شما کمک کنند اما لازم است بدانید شما یک شبه تبدیل به یک فرد با تفکر انتقادی نخواهید شد.
باید در شرایط مختلف خودتان را امتحان کنید .
مهارت هایتان را افزایش دهید.
آزمون و خطا کنید و از تکنیک هایی که در ادامه به شما خواهم گفت استفاده کنید تا بتوانید فایل جدیدی در مغزتان باز کنید .
فایلی که شما به محض قرار گیری در این شرایط بتوانید به راحتی از آن استفاده کنید بدون اینکه ساعتها به این فکر کنید که راه درست در برخورد با مسائل چیست.
البته برای بهبود این مسئله در خودتان ، در ادامه به شما چند راهکار میگویم که از همین الان میتوانید آن هارا پیاده سازی بکنید و کم کم ذهنتان را به این نوع تفکر عادت بدهید.
راه‌های دستیابی به تفکر انتقادی
۱-مسئله یا موضوع را به طور واضح مطرح کنید.
هرچه موضوع برای شما واضح تر و دقیق تر باشد ، به راحتی میتوانید به دنبال سرنخ ها و اصلاعات بگردید.
خودتان را تصور کنید که وارد یک عمارت بزرگ که کتاب فروشی است شده اید .
قفسه هایی تا ارتفاع سقف آنجا قرار دارد که پر از کتاب است و شما حتی نمیدانید از کجا شروع کنید.
اما اگر از همان اول بدانید به دنبال کدام موضوع هستید ، دقیقا سراغ دسته بندی کتاب های مورد نظرتان میروید و اطلاعات جمع میکنید .
پس از همان ابتدا اگر موضوعتان مشخص باشد ، در زمان کمتری به نتیجه خواهید رسید.
۲-جمع آوری داده ها و اطلاعات
حالا که متوجه شدید مسئله چیست ، وقت این است که به دنبال اطلاعات و سرنخ ها بگردید.
این اطلاعات میتواند از هرجایی جمع آوری شود.
از اینترنت ، کتاب ، دیدگاه دیگران، نظرات خودتان و ….
آنهارا به طور کامل جمع کنید ، به هر نحوی که دوست دارید.
روی کاغذ بنویسید ، برای خودتان بردی درست کنید و یا هر جوری دیگری که فکر میکنید برای شما بهتر است آنهارا جمع آوری کنید .
تنها مهم است که توانسته باشید یک موضوع را از ابعاد گوناگونی مورد بررسی قرار دهید.
۳-بررسی اطلاعات و داده ها
در این مرحله شما دارای یک سری اطلاعات و داده ها هستید و لازم است به بررسی آنها بپردازید.
آیا این اطلاعات منبع موثقی دارند؟
آیا این منابع قابل اعتماد هستند ؟ آیا اطلاعات دیگری وجود دارد که بتواند این دیدگاه هارا اثبات کند؟
بهتر است تا جایی که میتوانید از صحت اطلاعات به دست آمده مطمئن شوید.
۴-آیا این اطلاعات حاصل دیدگاه شخصی شماست؟
حال که ثابت شد این اطلاعات منبع مطمئنی دارند ، وقت آن است که ببینید آیا این اطلاعات بی‌طرفانه بوده یا عقاید شخصی شما در آنها دخیل بوده است؟
یادتان باشد ، این بررسی ها باید کاملا بی طرفانه انجام شده باشد.
۵-کدام اطلاعات دارای اهمیت بیشتری است؟
الان در مرحله‌ای هستید که اطلاعات فراوانی را جمع آوری کردید و از صحت این اطلاعات مطمئن شده اید .
اما آیا تمامی این اطلاعات به درد شما میخورند ؟
وقت آن است که آن هارا الک کنید و مهم ترین هایشان را نزد خود نگه دارید.
با این کار سرعت شما بیشتر خواهد شد.
۶-تصمیم بگیرید.
حالا شما در دستتان اطلاعاتی است که اهمیت بالایی دارند و منبع های محکمی در حمایت از آنها وجود دارد.
بهترین گزینه برای شما کدام است ؟
گزینه ای را انتخاب کنید که به اندازه کافی دلیل و مدرک برای اثبات آن وجود داشته باشد.
مطمئن شوید که این کار را از روی احساس انجام نمیدهید و کاملا منطق را در نظر گرفته اید.
زمانی که تصمیمتان را محکم و انتقادانه گرفتید ، وقت آن است که از اعلام کردن آن به دیگران هراسی نداشته باشید.
سخن آخر
اینکه بدانید تفکر انتقادی چیست و از آن در تصمیم گیری هایتان استفاده کنید ، سرعت پیشرفت شمارا بیشتر خواهد کزد و نیازی به تصمیم گیری دیگران برای زندگییتان نخواهید داشت .
در حال حاضر میدانیم تفکر انتقادی چیست ، اما این نکته را هم در نظر بگیرید که این تغییر ، یک شبه اتفاق نخواهد افتاد .
پس خودتان را حتی برای گرفتن کوچک‌ترین تصمیم ها برای مثال زود تر بیدار شدن یا خرید یک وسیله جدید محک بزنید و استفاده از تفکر انتقادی را یاد بگیرید.
لینک دانلود مقاله:
